Zwangerschapskwalen

Veel vrouwen krijgen tijdens de zwangerschap of als ze bevallen zijn last van aambeien. Zwangerschapshormonen zorgen voor verslapping van de vaatwanden van de bloedvaten, dit gebeurt ook bij de bloedvaten rond de anus. Ook neemt de druk op de bekkenbodem toe. Zo kunnen aambeien spontaan ontstaan tijdens de zwangerschap. Daarnaast zie je vaker dat zwangeren moeite hebben met hun ontlasting, ‘obstipatie’. Dit verhoogt de druk en dus de kans op aambeien. Het krijgen van aambeien is bijna niet te voorkomen. Vaak verdwijnen de aambeien vanzelf na de bevalling. Een goede stoelgang kan de klachten wel beperken. Ook kan een aambeienzalf, zoals Curanol helpen.

Bandenpijn voelt als een stekende pijn aan de zijkant van de onderbuik, soms ook richting de liezen. Deze pijn wordt veroorzaakt door de groei van de baarmoeder. De baarmoeder wordt op zijn plaats gehouden door banden, dit zijn een soort spieren. Door de groei komt er veel rek en druk op de banden te staan en dit kan pijn veroorzaken. Bandenpijn is niet schadelijk. Je kunt het proberen te verminderen door stevig ondergoed te dragen zodat je de buik ondersteunt. Warmte kan ook pijnverlichting geven, zoals een warm bad/douche of een warme kruik.

Je lichaam krijgt het zwaarder te voorduren als je zwanger bent. Vooral je rug en je bekken. Pijnklachten tijdens de zwangerschap van je bekken en rug komen door verschillende oorzaken. In veel gevallen komt het doordat je ongemerkt je houding verandert. Doordat je buik dikker wordt, verplaatst het zwaartepunt van je lichaam steeds verder naar voren. Je bent hierdoor geneigd je schouders naar achteren te trekken en met een holle rug te gaan lopen. Zo zet je je rugspieren onder druk.
Tijdens de zwangerschap worden ook de banden en spieren van het bekken, onder invloed van de zwangerschapshormonen, zachter en soepeler. Hierdoor neemt de beweeglijkheid van het bekken toe en kan de baby later bij de bevalling gemakkelijker door het geboortekanaal. Dit kan echter ook pijnklachten geven.

Tips:

Let op je houding
Vindt een balans tussen rust en activiteit
Er zijn een aantal dingen die je beter kunt beperken: traplopen, bukken, ‘gehaast’ lopen, niet te zwaar tillen, bij tillen en iets oppakken door je knieën zakken
Warmte kan pijnverlichting geven, zoals een warm bad/douche of een warme kruik
Draag geen (hoge) hakken

Bij blijvende klachten kan het verstandig zijn om extra hulp te krijgen door middel van cesartherapie, fysiotherapie of osteopathie. Hiervoor is een verwijzing van een huisarts niet meer nodig.

Tijdens de zwangerschap neemt onder invloed van de zwangerschapshormonen de doorbloeding van de slijmvliezen toe. Ook worden de wanden van de bloedvaten wat zwakker, waardoor ze kwetsbaarder zijn. Hierdoor kan een zwangere vrouw gemakkelijker een bloedneus krijgen of bloedend tandvlees. Dit is onschuldig, tenzij je zeer vaak, langdurig of heftig bloedverlies hebt. Bespreek dit dan met je huisarts of verloskundige.

Borsten kunnen erg snel reageren op veranderingen in het hormoonevenwicht. Door de stijging van de hoeveelheid oestrogenen in het bloed wordt er in de borsten iets meer vocht vastgehouden dan anders. Ze zwellen iets op en worden mede daardoor ook wat gevoeliger voor aanraking. Soms kan aanraking zelfs pijnlijk zijn.
Een andere, later optredende, verandering is het zichtbaar worden van de oppervlakkige adertjes in de huid van de borsten. Dit is een uiting van de toegenomen doorbloeding van de melkklieren. Ook het verliezen van vocht uit de tepels is normaal. Dit vocht is al wat melk dat door de borstklieren wordt geproduceerd onder invloed van de zwangerschapshormonen. Eigenlijk een teken dat de borstklieren goed functioneren. En tenslotte zal ook de tepelhof, de bruin gekleurde ring rond de tepel, in omvang toenemen.

Onder invloed van hormonen groeien haren extra hard in de zwangerschap. Ook door de toegenomen doorbloeding worden de haarzakjes extra gestimuleerd. Er komen nieuwe haren bij, terwijl er minder dan gewoonlijk uitvallen. Na enkele maanden kan dat tot een merkbare dichtere inplant leiden. Ook op andere plekken dan op je hoofd is dit vaak merkbaar, zoals op je onderbuik. Deze haartjes verdwijnen vanzelf weer.
De talgklieren van de hoofdhuid worden tijdens de zwangerschap minder actief. Het haar wordt minder vet dan je gewend bent.

Na de bevalling kun je last hebben van een verhoogde haaruitval. Dit wordt veroorzaakt doordat je lichaam onder invloed van hormonen weer gaat functioneren zoals vóór de zwangerschap. De toegenomen doorbloeding van je haren neemt dus weer af, waardoor de uitval van haren weer toeneemt. Dit verdwijnt na verloop van tijd.

Vrijen mag in de zwangerschap, dit kan geen enkele kwaad voor het kindje. Het zin hebben in vrijen kan tijdens de zwangerschap veranderen. Aan het begin van de zwangerschap hebben veel vrouwen vaak minder zin in vrijen. In de loop van de zwangerschap verandert dit weer naar een normaal tot verhoogd libido. Aan het einde van de zwangerschap neemt het libido weer af. Dit kan overigens per vrouw verschillen.

Onder invloed van hormonen verzwakt de spier van de slokdarm. Tevens wordt wat later in je zwangerschap de maag omhoog geduwd door de baarmoeder. Daardoor sluit het klepje van de slokdarm naar de maag niet meer goed en kan het zuur uit je maag makkelijker omhoog komen. Hierdoor kun je een branderig gevoel boven de maag krijgen.

Tips:

Eet minder vet en gekruid
Drink geen koolzuurhoudende dranken
Drink minder koffie en thee
Ga na het eten niet direct liggen
Verhoog het hoofdeinde van je bed
Eet meer kleine porties verdeeld over dag in plaats van drie grote maaltijden
Melk, vanillevla of een pepermuntje kunnen maagzuur verminderen

Bij aanhoudende klachten zijn er meerdere middelen bij de apotheek of drogisterij verkrijgbaar die tijdens de zwangerschap gebruikt kunnen worden, zoals Rennie®, Antagel® en Gaviscon®.

Ongeveer de helft van alle zwangere vrouwen heeft last van misselijkheid. Dit verschijnsel verdwijnt meestal tussen de 12 en 16 weken. De misselijkheid treedt meestal 's morgens op bij het wakker worden of kort na het opstaan. Soms bemerk je alleen een vol of wee gevoel, dat na een hapje eten weer verdwijnt.

Tips:

Eet iets voor dat je op staat, bijvoorbeeld een cracker of beschuit
Neem de tijd om op te staan, dus niet haasten
Zorg dat je voldoende slaapt, vermoeidheid werkt misselijkheid in de hand
Eet door de dag heen kleine maaltijden in plaats van drie grote maaltijden
Eet waar je zin hebt
Probeer voldoende te drinken
Gember kan de misselijkheid verminderen. Bij de drogisterij of natuurwinkel zijn gembertabletjes te koop.

Zwangerschap geeft aanleiding tot een reeks lichamelijke en hormonale veranderingen. De verhoogde afscheiding van bepaalde hormonen heeft invloed op je emotionele belevingen, zelfs op je totale gedrag.
Of je het fijn vindt om zwanger te zijn of juist niet: perioden van je prettig voelen en perioden met gevoelens van onbehagen wisselen elkaar af.
Emotionele reacties in de zwangerschap zijn individueel zeer verschillend en zijn afhankelijk van:

de acceptatie van de zwangerschap
het cultuurpatroon
de houding van de partner en de omgeving

Striae zijn de zogenaamde zwangerschapsstriemen. Deze ontstaan door het rekken van de huid, waardoor deze scheurtjes gaat vertonen. De kleur is blauwachtig-rood (doorschemeren van de bloedvaatjes). Na de zwangerschap blijven er littekens over, welke verbleken. Striae komen vooral voor op de buik, op de buitenkant van de dijen en soms op de borsten. Behalve rek (elasticiteit) kunnen ook factoren als aanleg en hormonen het al dan niet ontstaan van striae beïnvloeden. Helaas is striae niet te voorkomen. Anders dan dat reclames doen vermoeden, kunnen ook dure lotions striae niet voorkomen. Wil je jezelf toch insmeren, dan kan dit ook met een gewone bodylotion.

Het vele plassen is niet alleen het gevolg van de baarmoeder die op de blaas drukt. Dit wordt ook veroorzaakt doordat het hart tijdens de zwangerschap sneller klopt, waardoor er meer bloed door de nieren gepompt wordt. Dit heeft weer tot gevolg dat de nieren meer urine produceren.

Het vaker moeten plassen komt vooral in het begin en aan het eind van de zwangerschap voor. In het begin van de zwangerschap wordt dit veroorzaakt door de groeiende baarmoeder die zich dan nog in het kleine bekken bevindt. Wanneer de baarmoeder groter wordt en daardoor uit het kleine bekken groeit, zal het vaker moeten plassen ook weer tijdelijk overgaan. Aan het einde van de zwangerschap wordt het vaker plassen veroorzaakt doordat de baby op de blaas duwt, waardoor deze minder gevuld kan worden.

Door de groeiende behoefte van je baby en alle invloeden op je lichaam die hiermee samenhangen, verandert het een en ander in je stofwisseling en spijsvertering. Je krijgt een grotere behoefte aan energie en bouwstoffen. Je eetgewoontes veranderen, waarschijnlijk door hormonale veranderingen. Het slijmvlies van het maagdarmkanaal zwelt door de doorbloeding en hormonale veranderingen. Je gewicht neemt toe. Je koolhydraat- en vetstofwisseling verandert. Dit geldt ook voor je water- en zouthuishouding.
Het is algemeen bekend, dat smaak en geur tijdens de zwangerschap kunnen veranderen. Dingen die je vroeger lekker vond, laten je nu koud of gaan zelfs enorm tegen staan. Het omgekeerde komt ook voor. Je kunt nu vaak op de vreemdste momenten enorme trek krijgen in dingen die je vroeger niet lustte.

Gedurende de eerste drie maanden van de zwangerschap neemt de behoefte aan slaap, onder invloed van allerlei veranderingen in het lichaam toe. Dit kan erg vervelend zijn omdat je gewend bent veel energie te hebben en van alles te kunnen doen. Ook de laatste weken van de zwangerschap hebben veel vrouwen last van vermoeidheid.

Tip:

Leg je neer bij het feit dat je niet alles meer kunt doen in het tempo dat jij gewend was. Geef toe aan de vermoeidheid en ga op tijd naar bed.

In de zwangerschap is het normaal, dat je wat vocht gaat vasthouden. Meestal in de handen of voeten. Het vocht zakt hier immers het makkelijkst naar toe door de zwaartekracht.
Vocht wordt oedeem genoemd.
Gedeeltelijk wordt dit veroorzaakt doordat het bloed minder gemakkelijk terugstroomt naar het hart. Het oedeem wordt echter ook veroorzaakt doordat zich veel vocht buiten de bloedvaten bevindt. Als je water drinkt, gaat dit grotendeels naar de ruimte buiten de vaten. Hierdoor zwellen je benen en soms handen op. Pas als je gaat liggen, komt dat vocht weer in de bloedvaten terecht. Via het bloed komt het terecht bij de nieren, waardoor je meer moet plassen, vooral 's nachts.

Het is normaal om in de zwangerschap wat meer vocht vast te houden. Vooral als het warm weer is, kunnen je enkels en voeten flink zwellen. Zolang je bloeddruk normaal blijft en/of je geen bijkomende klachten krijgt als hoofdpijn, misselijkheid of pijn in de bovenbuik kan het vasthouden van vocht meestal geen kwaad. Als hier wel sprake van is, is het belangrijk direct contact met ons op te nemen.

Tips:

Blijf vooral veel drinken (min. 1,5 liter/dag)
Leg je benen omhoog wanneer je gaat zitten
Ga niet meer een hele dag lopen of staan
Doe op tijd je ringen af wanneer je vingers ook opzwellen
Steek regelmatig je handen omhoog en beweeg je vingers flink
Laat je behandelen door een voetzonereflextherapeut
Bepaalde producten werken vocht afdrijvend, met name stengelgroenten (bijvoorbeeld bleekselderij, venkel, prei en groene thee)
Draag flight support sokken of laat steunkousen aanmeten

Tijdens de zwangerschap wordt op diverse plaatsen in je huid meer pigment gevormd. Dit gebeurt onder invloed van een hormoon dat tijdens de zwangerschap in verhoogde mate wordt afgescheiden. De pigmentvlekken worden sterker onder invloed van zonlicht en hoogtezon. Met name vrouwen met donker haar en bruine ogen zijn er gevoelig voor. De versterkte vorming van huidpigment ontstaat onder andere in het gezicht, met name het voorhoofd en de wangen. Er ontstaan dan grillig gevormde lichtbruine of geelbruine vlekken. Ook op andere plaatsen van het lichaam treedt een versterkte pigmentvorming op, bijvoorbeeld rond de tepels. Daardoor wordt de tepelhof donkerder van kleur en één of twee cm breder. Een verkleuring zie je ook van de linea alba, de zogeheten zwangerschapslijn. Deze ontstaat als een bruine streep op je buik.

Het zwangerschapsmasker en de extra pigmentafzetting op de andere plaatsen van het lichaam verdwijnen na de bevalling bijna altijd weer. Alleen kan dit wel lang duren.

Tips:

Bescherm je gezicht tegen de zon door een petje of hoed te dragen of gebruik een goede zonnebrand.
Bescherm je gezicht wanneer je onder de zonnebank gaat.